Ciało obce w ranie

Michał SzemieńPrzez Michał Szemień1 lipca 2019

Młoda kobieta próbowała dzisiaj otworzyć słoik z ogórkami, który pękł jej w rękach. Zgłosiła się z raną ręki lewej.

Rana nie jest szczególnie skomplikowana. Ciągnie się od stawu śródręczno-paliczkowego II do podstawy III kości śródręcza. Ma ok. 7 cm długości, na pierwszy rzut oka wymaga założenia 5-7 szwów.

Ranę zrewidowano, sprawdzono ruchomość palców, przemyto i zszyto.

Po pół roku do lekarza zajmującego się pacjentką przyszło wezwanie sądu, gdyż w ranie pozostało ciało obce – kawałek szkła znajdujący się w pobliżu stawu śródręczno-paliczkowego. Spowodował poważną infekcję. W efekcie pacjentka doznała zakażenia ścięgien, kości i poważnego uszkodzenia aparatu ruchowego. Jej ręka stała się dożywotnio niesprawna i ona sama utraciła zdolność wykonywania obecnego zawodu.

Jak prawidłowo zbadać taką ranę?

  1. Oceniamy pod kątem uszkodzenia nerwów obwodowych.
  2. Badamy pod kątem uszkodzenia ścięgien. To badanie warto wykonać przed znieczuleniem, bo wtedy przy ruchu pacjent odczuwa ból w związku z częściowym uszkodzeniem ścięgien, pomimo zachowanej ruchomości.
  3. Znieczulamy ranę.
  4. Rewidujemy ranę – szukamy częściowego uszkodzenia ścięgien, pozostawionych ciał obcych.
  5. Ranę płuczemy obficie wodą lub solą fizjologiczną.
  6. Ranę zszywamy.
  7. Dajemy przypominające szczepienie na tężec.
  8. Wypisujemy z zaleceniami: codzienna zmiana opatrunku, kontrola w Poradni Lekarza POZ za tydzień do zdjęcia szwów lub wcześniej w przypadku pojawienia się znamion infekcji (które opisujemy).

Co poszło nie tak? Czy mogliśmy zrobić coś lepiej?

Tak! Zrobić zdjęcie RTG ręki.

W przeciwieństwie do przekonań – szkło jest materiałem, który zdjęcie RTG wykrywa w ponad 90% przypadków, a praktycznie zawsze w przypadku istotnych, dużych kawałków.
Zaleca się wykonanie zdjęcia RTG u KAŻDEGO pacjenta z raną zadaną szkłem.
Swego czasu pozostawione ciało obce w ranie było najczęstszą przyczyną pozwów wobec Lekarzy Ratunkowych w USA! Teraz zdarza się to znacznie rzadziej. W dużym stopniu dlatego, że każda rana zadana szkłem ma robione zdjęcie RTG.

W razie wątpliwości dla trudno dostępnych miejsc można poszerzyć diagnostykę o tomografię – np. KT szyi w przypadku pogryzienia szkła.

Innymi materiałami, które można zobaczyć w RTG są:

  1. metale
  2. kamienie
  3. żużel
  4. grafit (np. z ołówka)
  5. niektóre ości
  6. zęby, kości

Zapamiętaj na Twój Dyżur

  1. Wykonaj RTG u każdego pacjenta z raną szkłem.
  2. Prawidłowo badaj i dokumentuj zaopatrzenie ruchowe, naczyniowe i nerwowe kończyn.
  3. Dokładnie rewiduj rany – aż do ich dna.

Wpis nie jest obowiązującym standardem naukowym. Został stworzony w oparciu o doświadczenia lekarzy praktyków, piśmiennictwo i wymianę poglądów.

Chcesz mieć pewność, że Twoje postępowanie kliniczne jest prawidłowe?

Kurs Twój Pierwszy Dyżur to najlepszy sposób na zweryfikowanie diagnostycznych nawyków, poszerzenie wiedzy klinicznej i naukę rozumowania lekarskiego.