High Flow Nasal Cannula

Przez Jakub Olszewski•2 kwietnia 2021•

Skopiuj link Skopiowano!

89-letnia pacjentka zostaje przywieziona przez ZRM z powodu silnej, rozwijającej się od rana duszności. Obecnie siedzi, angażując dodatkowe mięśnie oddechowe, mówi pojedynczymi słowami i prezentuje znaczny wysiłek oddechowy. Saturacja odczytana z palca przy masce z rezerwuarem wyniosła 60%.

Sytuacja miała miejsce na gościnnym dyżurze w innym szpitalu, gdzie nie mieliśmy dostępu do używanego przez nas zwykle CPAP, za to oddział wyposażony był w wysokoprzepływowe kaniule donosowe (High Flow Nasal Cannula – HFNC), więc zastosowaliśmy je u tej pacjentki.

Pacjentka otrzymała początkowo mieszankę 80% tlenu na przepływie 60 litrów/min.

Uzyskaliśmy zmniejszenie wysiłku oddechowego, poprawę kontaktu, wydolności oddechowej i wzrost saturacji do 99%. Na podstawie monitorowanej SpO2 i gazometrii krwi tętniczej zmniejszyliśmy FiO2 ostatecznie do 0,45.

Wysokoprzepływowe kaniule donosowe, jeszcze niedawno mocno egzotyczne, stają się obecnie bardzo popularne z powodu epidemii Sars-Cov-2. Bardzo nas to cieszy. Są też widoczne na słynnym już nagraniu, na którym Piasek prosi Polaków o rozsądne podejście do pandemii.

Jak działa HFNC?

Kaniule podają wprost do nozdrzy duży strumień gazów oddechowych. Duży to znaczy 30-60 litrów na każdą minutę. Dzięki strumieniowi gazów oddechowych HFNC zmniejszają opór stawiany przez górne drogi oddechowe, zmniejszają wysiłek oddechowy i utrzymują stałe dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych – przy zamkniętych ustach pacjenta tworzą PEEP w wysokości około 1 cm H2O/10l/min przepływu.

System jest bardzo łatwy do zastosowania i dobrze tolerowany przez pacjentów. Wystarczy wprowadzić kaniule do nosa i założyć paski za głowę. Przepływ ustalamy u dorosłego zwykle pomiędzy 30 a 60 litrów na minutę. Stężenie tlenu dostosowujemy do wydolności płuc – bardzo wysokie stężenia nie zawsze są konieczne, jednak w razie potrzeby możemy uzyskać FiO2 = 1,0. Dodatkowo należy zapewnić sterylną wodę do nawilżania mieszaniny oddechowej i ustawić temperaturę gazów na zbliżoną do pacjenta, np. 36.0 C i gotowe.

Jesteśmy wielkimi zwolennikami stosowania wszelkich form nieinwazyjnego wspomagania oddechu i warto, aby NIV, CPAP czy wysokoprzepływowe kaniule były powszechnie dostępne. Każdy Oddział Ratunkowy, Internistyczny i każdy Oddział Zakaźny dla COVID-19 powinien być w te narzędzia wyposażony. HFNC są wskazane u każdego pacjenta z istotnym wysiłkiem oddechowym i niewydolnością oddechową – jeśli myślisz, że pacjent jest zbyt chory na maskę z tlenem, a za dobry na intubację, to HFNC dobrze wypełniają tę lukę. Pamiętajmy, że maska z tlenem nie daje żadnego wspomagania oddechu i nie zmniejsza wysiłku oddechowego. Jedyne, co uzyskujemy przy pomocy maski, to zwiększenie stężenia tlenu w mieszaninie oddechowej. Nic więcej.

Czy HFNC są lepsze niż CPAP?

Przewagą kaniul donosowych jest ich lepsza tolerancja przez pacjentów, są wygodniejsze. Mogą być stosowane przez wiele godzin, a nawet dni, a pacjent może się napić czy porozmawiać.

HFNC dają niestety mniejsze możliwości kontroli i niższe ciśnienia w drogach oddechowych niż NIV/CPAP. Możemy dzięki nim uzyskać 6-8cmH2O, a my często podczas CPAP stosujemy ciśnienia w granicach 8-16 cmH2O.

Gdybyśmy mieli wybrać tylko jeden rodzaj, to wybralibyśmy NIV/CPAP w medycynie ratunkowej i HFNC w oddziałach internistycznych i zakaźnych, ale najlepiej mieć oba.

Zapamiętaj na Twój Dyżur:

1. Maska z tlenem nie ma nic do wysiłku oddechowego pacjenta.
2. HFNC lub NIV/CPAP realnie zmniejszają wysiłek oddechowy.
3. HFNC są tak proste w obsłudze, jak krótki jest ten artykuł.

Wpis nie jest obowiązującym standardem naukowym. Został stworzony w oparciu o doświadczenia lekarzy praktyków, piśmiennictwo i wymianę poglądów.